Een duurzame toekomst is voor het Nederlandse bedrijfsleven nog ver weg. Dat blijkt uit de Nieuwe Economie Index die branche- en kennisorganisatie MVO Nederland onlangs publiceerde. Niet meer dan 15,4% van de Nederlandse economie kan bestempeld worden als duurzaam – een stijging van slechts 1,3 procentpunt ten opzichte van vorig jaar.
Voor de index wordt gekeken naar onder meer duurzaam energiegebruik, biodiversiteit, inclusie, circulair ondernemen, transparantie en ketenverantwoordelijkheid. Ondanks de lichte toename, is er dus nog veel te winnen. Jan van Holten en Rob Kooyman van BrainProfs leggen uit waarom het realiseren van duurzame verbetering baat heeft bij gedegen verandermanagement.
Minder ongelijkheid in de boardroom
Nieuwe wetgeving lijkt een goede stimulans te zijn voor MVO. Zo zijn beursgenoteerde bedrijven sinds 1 januari verplicht toe te werken naar een raad van commissarissen die tenminste voor één derde deel uit vrouwen bestaat. Dan heb je het over transparantie en inclusiviteit. Dit ingroeiquotum geldt voor nieuwe benoemingen van commissarissen.
Daarnaast moeten grote naamloze en besloten vennootschappen verplicht passende en ambitieuze streefcijfers opstellen om de verhouding tussen het aantal mannen en vrouwen in de (sub)top van de onderneming evenwichtiger te maken. Jaarlijks moeten ze rapporteren over de voortgang. We zien dan ook dat de verdeling man-vrouw in deze raden sterk is veranderd en de ongelijkheid is minder groot geworden.
Tegelijkertijd kunnen we vaststellen dat de transparantie binnen Nederlandse ondernemingen is verslechterd. Wellicht zal ook hier wetgeving noodzakelijk zijn om tot een gedragsverandering te komen.
Environmental, Social en Governance
En als we het dan over wetgeving en MVO hebben, dan kunnen we niet om de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) heen. Deze richtlijn verplicht bedrijven met 250 of meer medewerkers te rapporteren over de gevolgen van hun activiteiten voor de samenleving, de mens en het milieu. Dat gaat niet alleen om zaken als CO2-uitstoot, maar ook om biodiversiteit of arbeidsomstandigheden in de aanvoerketen.
Deze CSRD maakt deel uit van de omvangrijke Green Deal die de EU heeft uitgerold. Het doel is uiteindelijk bedrijven stapsgewijs te verplichten in te zetten op mens, milieu en maatschappij. Dit is ook wel bekend onder de term ESG: Environmental (milieu), Social (maatschappij) en Governance (bestuur).
CSRD is veel omvangrijker
Er bestond al zoiets als de Non-Financial Reporting Directive, maar de CSRD is veel omvangrijker en gaat gelden voor veel meer bedrijven. In ieder geval voor alle beursgenoteerde ondernemingen. Ook bedrijven die voldoen aan twee van de volgende drie criteria gaan onder de CSRD vallen, die vanaf 2024 verplicht is: (1) meer dan 250 medewerkers, (2) meer dan €40 miljoen omzet per jaar, (3) meer dan €20 miljoen op de balans.
Verantwoording afleggen
In de kern komt het erop neer dat veel bedrijven vanaf 1 januari 2023 hun activiteiten in het kader van de CSRD moeten vastleggen. In 2024 zullen zij namelijk moeten rapporteren over 2023. En dat betekent weer dat zij hun processen en organisatie in 2022 moeten gaan voorbereiden en inrichten. Nu dus.
Een klein deel van het Nederlandse bedrijfsleven rapporteert al over zijn duurzaamheidsverplichtingen, maar het overgrote deel heeft geen idee waar het over gaat. Het gaat om een fundamentele verandering in de wijze waarop bedrijven verantwoording afleggen.
Kernwaarden van de onderneming
In het verleden zagen we vaak dat bedrijven weliswaar plechtig hun klimaatdoelstellingen presenteerden, maar dan ontbrak het aan een onderliggende strategie. Dat moet nu echt anders. Het lijkt wijs eerst te beginnen met een assessment: over welke indicatoren rapporteren wij nu en hoe doen we dat?
Vervolgens kijk je naar datgene wat je moet rapporteren vanuit de CSRD. Dan kom je tot een roadmap, op basis waarvan je als onderneming maatregelen kunt implementeren.
Zeer belangrijk daarbij is de medewerkers in deze transitie mee te nemen. Leg hen uit waarom zij anders moeten gaan werken. Niet alleen omdat het moet van de wet, maar ook omdat MVO tot de kernwaarden van de onderneming behoort, om de sustainable development goals van de VN in de dagelijkse praktijk op te nemen.
Proces- en verandermanagers
Het inrichten van CSRD-processen, het opstellen van een MVO-roadmap, deze uitvoeren, de resultaten meten en rapporteren, het meekrijgen van de medewerkers – het betekent dat er veel moet gebeuren in relatief korte tijd. Immers, per 1 januari 2023 moeten veel bedrijven er al over rapporteren. Het is dus belangrijk om dit snel in goede banen te leiden en samen uit te voeren.
Besef dat je hiervoor specifieke kennis nodig hebt als het gaat om proces- en verandermanagement. Want uiteindelijk is het een verandertraject – een verandering om MVO tot de kernwaarden van de onderneming te laten behoren en om de sustainable development goals van de VN in de dagelijkse praktijk op te nemen. Het is dus verstandig je tijdig te omringen met experts die deze verandering in goede banen leiden door de gehele organisatie heen.
De organisatie voldoet dan niet alleen aan de CSRD, maar je kunt je er als onderneming mee onderscheiden. En 1 januari 2023 is dichterbij dan je denkt.
Meer weten over verandermanagement voor een ESG-traject? Neem contact op met Rob Kooyman, 0643596700.
Verankeren van ESG’s vereist gedegen verandermanagement