Buiten de lijntjes leiden

Op zoek naar de informele leiders
11 september 2020 in
Buiten de lijntjes leiden
Teun Putter

Management Impact publiceerde onlangs een reeks uitgangspunten voor succesvol verandermanagement. BrainProfs herkent deze voorwaarden en gebruikt ze in de dagelijkse praktijk om organisaties te helpen met duurzaam veranderen. De experts van BrainProfs lichten deze belangrijke succesvoorwaarden toe in een serie van blogs. In deze editie onderstreept Roland Hanegraaf hoe belangrijk het is 'buiten de lijntjes te leiden'. Om verandering goed in de haarvaten van de organisatie te laten doordringen is het noodzakelijk om iedereen met gezag en invloed erbij te betrekken. Zorg ervoor dat je daarbij de informele leiders niet over het hoofd ziet.

Door Roland Hanegraaf

Mooi om te zien: bevlogen bestuurders die een heldere visie voor ogen hebben. “Dáár gaan we naar toe met z’n allen”. Nog mooier om te zien als deze visie is ontstaan vanuit gesprekken met stakeholders en medewerkers, want dan zijn deze droombeelden ook in hún hoofden verankerd. Goede leiders gaan de dialoog aan en geven anderen de ruimte om de droom samen in te kleuren. Jouw visie opleggen aan de mensen in de organisatie is immers geen goed vertrekpunt. 


Dialoog aangaan

Bestuurders die minder geneigd zijn om in samenspel met de eigen medewerkers hun visie en strategie te ontwikkelen, maken aanvankelijk snelheid als een haas. Om vooral in de fase van de strategie-executie te ontdekken dat ze behoorlijk kunnen vastlopen. Dan blijkt de schildpadmethode van de dialoog paradoxaal genoeg juist snelheid te maken en zijn zoete vruchten af te werpen. Dat is belangrijk, want in de uitvoeringsfase moeten de daadwerkelijke resultaten immers worden behaald.

Als je dan de goede keuze maakt voor het voeren van de dialoog, bedenk dan ook dat het belangrijk is om het hele speelveld goed te overzien en dat je vooral ook de professionals, de vakmannen en -vrouwen betrekt bij de visie- en strategieontwikkeling. Sommige bestuurders zijn geneigd vooral het gesprek te voeren met de directeuren en managers. Zij spreken immers jouw taal en ze zijn net als jij in staat om weloverwogen en ingrijpende beslissingen te nemen. In een beetje gedateerde metafoor noem je deze groep ‘blauwe jasjes’. De groep professionals zijn de ‘bruine jasjes’. Dit zijn de mensen in de organisatie die direct in verbinding staan met de klanten en die directe waarde toevoegen aan diensten en producten. De bruine jasjes ervaren heel concreet de positieve, maar ook de negatieve gevolgen van beslissingen, die soms heel abstract van achter de bestuurstafel worden genomen door de blauwe jasjes.


Informeel gezag

Om nog even door te gaan op deze metafoor: de bruine jasjes vind je niet in de hiërarchische lijnen, de plekken in de organisatie waarin men bekleed is met formele macht. Maar let op, formele en positiegebonden macht is op de lange duur minder krachtig dan informeel en persoonsgebonden gezag. Bedenk dat de bruine jasjes zich overal verspreid in de organisatie bevinden en daar hun bewuste of onbewuste invloed uitoefenen. Denk aan de vakbekwame specialiste die bij iedere klant geliefd is of de sociaalvaardige secretaris die jarenlang de twee directeuren in het gareel weet te houden.


Motivatie bij de medewerkers

In de aanpak van BrainProfs gaan wij dan ook actief op zoek naar deze informele leiders; zij hebben namelijk veel invloed op het veranderingsproces dat je wilt inzetten. We vragen door bij deze informele leiders: Wat zou jij doen? Welke processen zou jij verbeteren? Welke investeringen zou jij doen? Welk gedrag vind jij professioneel? We benadrukken hierbij de mogelijkheden en de oplossingen en vermijden het benoemen van problemen. Solution Focus is namelijk een belangrijke methode die BrainProfs inzet. Collega's zullen zich achter de ideeën scharen van de informele leiders vanwege het respect en de waardering die zij genieten in de organisatie. Je ziet iets vergelijkbaars gebeuren wanneer informele leiders verandertrajecten van het management ondersteunen; dat leidt tot motivatie bij een groot deel van de medewerkers. Informele leiders groeien uit tot ambassadeurs en die heb je nodig om, wat men wel noemt, ‘de weerstand tegen verandering’ weg te nemen. 



Solution Focus

BrainProfs helpt organisaties bij het duurzaam veranderen. De strategische veranderroute is meestal geen rechte lijn en het opruimen van obstakels onderweg hoort erbij. We verbinden denken en doen en benoemen boven- en onderstroom. We passen Solution Focus toe om datgene wat goed gaat te versterken. We helpen bij het verbeteren van werkprocessen en de onderlinge samenwerking. Duurzaam veranderen is een traject van goed nadenken vooraf, het uitvoeren van experimenten, wendbaar zetten van succesvolle stappen, in een cyclus van werken en leren tegelijk. Zo komen we stapsgewijs tot het gewenste resultaat. 

 Wilt u ook duurzaam en met energie veranderen? Neem contact op met BrainProfs.

Buiten de lijntjes leiden
Teun Putter 11 september 2020
Deel deze post